Mertens-safety.nl

BEHANDELING VAN HOMMELSTEKEN EN ALLERGIEËN
1. STEKEN VAN HOMMELS OF BIJEN
Bij de hommels hebben, net als bij honingbijen en wespen, alleen de koninginnen en werksters een angel. De mannetjes dus niet. De angel is bedoeld als verdedigingswapen. Tijdens een steek wordt een geringe hoeveelheid gif via de angel in het lichaam gepompt. Bij de mens levert de steek meestal een korte, heftige pijnscheut op, waarna de pijn weer wegtrekt. In uitzonderlijke gevallen (ca. 1%) ontwikkelt zich een allergische reactie tegen het geïnjecteerde gif. De angel van de hommel bevat geen weerhaakjes, waardoor de hommelwerkster, of -koningin, haar angel weer terug kan trekken en eventueel nogmaals kan steken. Bij de honingbij bevat de angel wel weerhaken. Wanneer een honingbij tracht de angel terug te trek-ken, scheurt dan ook de angel, compleet met gifblaas, van het achterlijf los. 2. HOE VOORKOM JE DAT HOMMELS STEKEN?
Allereerst geldt dat men de hommels RUSTIG moet behandelen: niet naar de hommels slaan, niet tegen de nestkast stoten, etc. Daar-naast kunnen hommels agressief reageren op een veelheid aan geuren zoals die van alcohol, transpiratie, parfum, geparfumeerde zeep, aftershave en dergelijke. Ook ringen, armbanden en horloges kunnen agressief gedrag opwekken (het gaat daarbij met name om de geur van geoxideerd materiaal tussen huid en ring/armband/horloge/horlogebandje). Hiervoor geldt dan ook: voorkomen is beter dan genezen! 3. GESTOKEN? MOGELIJKE REACTIES EN BEHANDELING
3.1. Lokale (niet-allergische) reactie
Gewoonlijk ontstaat er na de steek, rond de plek van de steek, een zwelling. Dit noemen we een lokale, of ook wel niet-allergische
reactie. De plek rond de steek zwelt in dat geval op en wordt rood en jeukerig. Dit kan kort na de steek beginnen, maar meestal na
enkele uren. De zwelling/jeukerigheid kan meerdere uren, zelfs dagen aanhouden. In sommige gevallen kan de vlek zich wat verder
uitbreiden; vaak duurt het dan ook wat langer voor de reactie weer verdwenen is. Het gaat in zo’n geval echter steeds om een lokale,
niet-allergische reactie.
3.1.1. Behandeling van een lokale (niet-allergische) reactie
Medische behandeling is in dit geval niet altijd nodig. Wel kunnen een aantal maatregelen genomen worden om de lokale reactie tot
een minimum te beperken; met name wanneer de steek op een gevoelige plek plaatsvond, zoals bijvoorbeeld rond de ogen. Zo snel
mogelijk na de steek dienen in dat geval 2 aspirines met een glas melk of water ingenomen te worden. Daarnaast kan men ook koude
kompressen tegen de plek houden. Verder zijn er een aantal jeukverlichtende zalfjes in de handel (o.a. Azaron). In het zeldzame geval
dat de steek in de mond- of keelholte plaatsvond is een rit naar het ziekenhuis sterk aan te raden, aangezien de luchtweg dan geblok-
keerd kan raken. In het ziekenhuis worden in een dergelijk geval o.a. corticosteroiden (bijv. Prednisolone) toegediend.
3.2. Allergische reactie
Slechts ongeveer 1% van de bevolking blijkt na herhaalde steken (soms al bij de tweede of derde steek) een allergische, of ook wel
genoemd algemene, systemische of anafylactische reactie te vertonen. Aangezien er bij een allergische reactie antistoffen in het spel
komen die bij een vorige steek gevormd werden, kan een allergische reactie niet optreden bij de allereerste steek. Allergische reacties
treden meestal in korte tijd na de steek op (binnen seconden tot een kwartier).
Er worden bij de allergische reactie 4 gradaties onderscheiden. Deze zijn van 1 tot 4 oplopend in heftigheid:
Graad 1 – jeukerigheid, roodheid en zwellingen (urticaria, netelroos) over het hele lichaam
Graad 2 – graad 1 verschijnselen, plus darmklachten (overgeven, diarree)
Graad 3 – graad 1 en/of 2 verschijnselen, plus ademhalingsproblemen en/of gevoel van stikken
Graad 4 – graad 1 en/of 2 en/of 3 verschijnselen, plus hartkloppingen, anafylactische shock
3.2.1. Behandeling van een allergische reactie
Bij overgeven, maar zeker bij klachten van graad 3 of 4 is onmiddellijk transport naar het ziekenhuis vereist!
Bij een graad 1 reactie kan men besluiten het nog even aan te kijken, maar ook dan is een observatieperiode
in het ziekenhuis gewenst, aangezien de reactie in de loop van de tijd nog toe kan nemen.
In geval van een allergische reactie is de toediening van een anti-histamine (bv. clemastine / Tavegil) zinvol. Dit gaat de zwelling tegen
die veroorzaakt wordt door het histamine in het gif. Soms worden ook corticosteroiden voorgeschreven (bijv. prednisolone).
Bij graad 3 en 4 reacties is het nodig allereerst adrenaline toe te dienen. Adrenaline (bv. Epipen) werkt hartstimulerend, bloedvatver-
nauwend en luchtwegverwijdend.
3.2.2. Informatie voor medici
Hieronder een beschrijving van medicatie bij een ernstige anafylactische aanval (graad 3/4) na een hommelsteek ten behoeve van
medici (afkomstig van Dr. H. de Groot, afdeling Allergologie, Erasmus MC Rotterdam). Eén of meerdere van de hieronder genoemde
medicaties kunnen in de aangegeven volgorde worden toegepast, totdat de symptomen zijn verdwenen en wegblijven.
Medicatie
Volgorde
Volwassenen
Kinderen
Adrenaline
Dexamethason

3.2.3. Leven met een hommelallergie
Indien men een allergische reactie gehad heeft, is het niet zonder meer zo dat er bij een volgende steek weer een allergische reactie
optreedt. Met name bij een graad 1 of 2 reactie is die kans klein. Tegenwoordig kan men een test ondergaan met behulp van gezuiverd
hommelgif om vast te stellen of men bij een volgende steek wel of niet allergisch zou reageren. Het gezuiverde gif kan ook gebruikt
worden voor een zogenaamde hyposensibilisatiekuur. Een dergelijke kuur is erop gericht het lichaam ongevoelig te maken voor hom-
melgif. Voor mensen die afzien van een hyposensibilisatiekuur bestaat de mogelijkheid op doktersrecept een zogenaamde Epipen
(adrenaline-spuit) te verkrijgen. Dit is een auto-injector die men bij zich draagt en waarmee men na een steek adrenaline inbrengt in
de dijspier.
Tests en kuren worden o.a. uitgevoerd door de afdeling Allergologie (Dr. De Groot), Erasmus MC, Dr. Molewaterplein 40, Rotterdam.
3.2.4. Toxische reacties
Een toxische reactie kan optreden wanneer men binnen korte tijd vele tientallen steken oploopt. Er kunnen dan algemene reacties
optreden in het zenuwstelsel en/of de bloedsomloop (hartritme-, ademhalingsstoornissen). Ook in dit geval moet de persoon naar het
ziekenhuis gebracht worden voor observatie en ondersteunende maatregelen.
3.2.5. Hyperventilatie
Naast een heftige allergische reactie (graad 4) kan ook hyperventilatie als gevolg van schrik leiden tot bewusteloosheid. Uiteraard is
ook in dat geval alarmering van de hulpdiensten geboden.
3.2.6. Verhoogde risico’s
Bij gebruik van bepaalde medicijnen, de zogenaamde beta-blokkers, en bij zwangerschap loopt men verhoogde risico’s wanneer er als
gevolg van een hommelsteek een allergische reactie optreedt.
Tel. 077-39 991 11, info@mertens-agro.nlHandelstraat 6, 5961 PV Horst www.mertens-agro.nl

Source: http://www.mertens-safety.nl/download/758-NatupolAllergieinfoA4.pdf